بسته بندی, پایگاه دانش, وبلاگ

تاریخچه بسته بندی

تاریخچه بسته بندی از گذشته تا حال و عصر جدید

تاریخچه بسته بندی در گذر زمان

وقتی صحبت از تاریخچه بسته بندی می شود انواع کاغذ و مقوا در ذهن خطور می کند. کاغذی که در ابتدا به صورت پاپیروس توسط مصریان ابداع گردید و در ادامه سیر تحول خود به چین رسید. چینی ها در قرن ششم کارخانه کاغذسازی را در سمرقند تاسیس کردند و این هنر بعدها به اعراب رسید تا کارخانه ای در بغداد برای تولید انواع کاغذ داشته باشند.

اروپائیان نیز از این اتفاق الهام گرفتند و اولین کارخانه را در اسپانیا تاسیس کردند و هنر کاغذسازی و بسته بندی با کاغذ آرام آرام به کشورهایی دیگر نظیر فرانسه و هلند نیز وارد شد.

تاریخچه بسته بندی در ایران و جهان

بسته بندی در ایران

اما تاریخچه بسته بندی در ایران، قدمتی به اندازه چین و اروپا نداشت و کمتر از یک قرن عمر دارد. حتی صنعت چاپ نیز که همواره عنوان آن با بسته بندی همراه است، بسیار دیرتر از سایر کشورها به ایران راه یافت. اکثر محصولات نیز به صورت فله با تاجران فروخته می شد و روش هایی عمومی مانند استفاده از کیسه های دست ساز مختلف برای نگهداری محصولات به کار برده می شد.
اما کاربرد بسته بندی های اولیه به شکل امروزی در ایران را می توان با تولید قوطی های فلزی از سال 1309 شمسی توسط فردی به نام درخشان بدانیم که برای محافظت از محصولات مختلف انجام میشد. او تحصیل کرده مدرسه آشپزی در شهر مسکو بود و بعد انقلاب شوروی به ایران بازگشت.ایشان ورق های مانده از پیت های خالی شرکت نفت را مسطح می نمود و از آن ورق ها، قوطی می ساخت.
بعدها با ساخت کارخانه کاغذسازی در سال 1328 شمسی در کهریزک و ایجاد انواع مقوا از کاغذهای باطله، تاریخچه بسته بندی شکل جدیدتری به خود گرفت و این تحول روز به روز کاملتر شد. دو سال بعد اولین قوطی فلزی برای بسته بندی محصولات روغن نباتی تولید شد و بعدها دستگاه های سیستم لاک زنی اتوماتیک نیز به کشور راه یافت.
اولین کارخانه مدرن ایران نیز در سال 1349 در هفت تپه خوزستان برای تولید کاغذهای تحریر با استفاده از بازمانده های محصولات نیشکر شکل گرفت و حضور کاغذ و مقوا در صنعت بسته بندی به شکل جدی تری ادامه یافت. در ادامه کارخانه چوب و کاغذ ایران که به نام چوکا شناخته می شد، خمیرهای وارداتی را به صورت کاغذهای کرافت ایجاد کرد و این قدمت در تولید کاغذهای بسته بندی است که هنوز حسی از نوستالژی را با کاغذ کرافت ایجاد می کند.

تاریخچه بسته بندی کالا در اروپا

شکل گیری بسته بندی مدرن

با فراگیر شدن  آموزشهای نوین در طراحی بسته بندی  ، گسترش دانش و ساخت دستگاه های گوناگون، بسته بندی از شکل اولیه خود یعنی مقوا و کاغذ به سمت محصولات شیشه، پلاستیک و آهنی نیز کشیده شد. تولید دستگاه های مختلف لاک زنی، برش و شکل دهی به انواع متریال این امکان را فراهم می کرد تا مواد مختلف در بسته بندی های شکیل تری قرار داده شوند و این امر به دلیل جذابیت بیشتر برای مخاطب و بالا بردن نرخ فروش محصولات بود.
شرکت های غذایی و نوشیدنی، دارویی و آرایشی یکی از پیشروان این صنعت بودند و با گسترش امکانات دستگاه های چاپی و برش های مختلف، هر صنعتی به شیوه ای مختلف سعی در تولید بسته بندی داشت. استفاده از تکنولوژی نانو، میکروب زدایی، عطرآگین و حتی بسته بندی هایی که از ضربه خوردن به محصول جلوگیری می کردند باعث شد تا سیر تاریخچه بسته بندی مدرن، رنگ دیگری به خود بگیرد.
شرکت های مطرحی مانند گوچی، مک دونالدز، نایک، شانل و تیفانی از عناوین شرکت هایی هستند که در مسیر تولید و بسته بندی نمونه های بسیار پرفروش و جذابی را خلق کرده اند. با ادامه پیشرفت در فناوری و فرآوری، تاریخچه بسته بندی در سه بخش سازگاری با محیط زیست، توجه به افزایش کارآیی و به روز رسانی طراحی در حال گسترش است. شرکت های مختلف سعی می کنند تا همگام با تولید محصولات مختلف با ظاهری جذاب به محصولاتی با بسته بندی هوشمند نیز توجه کنند تا در رقابت های آینده، برنده میدان تولید و فروش محصولات خود باشند. همچنین با پیشرفت های نرم افزاری صورت گرفته در این حوزه و استفاده از ماک آپ بسته بندی، طراحان در زمانی کوتاه تر ، انواع محصولات مورد نظر کارفرما را شبیه سازی می نمایند.

شرکت های پیشرو در بسته بندی

در صنعت بسته بندی، رقابت در بین شرکت های غذایی و آشامیدنی بیشترین میزان را دارد. موضوع تغذیه و توجه به لذات مختلف توانسته سود سرشاری را برای تولیدکنندگان ایجاد کند. بعد از آن صنعت داروئی و سپس آرایشی-بهداشتی در صدر لیست شرکت های پیشرو بسته بندی فعالیت می کنند. البته همچنان توجه به سازگاری با محیط زیست، قابلیت بازیافت در کنار تولید مناسب و ایجاد ساختارهایی که جلب توجه مخاطب را دوچندان می کند برای تمامی شرکت ها در اولویت است.

مک دونالد ، بزرگترین شرکت تولید فست فود به صورت فروشگاه های زنجیره ای در دنیاست که محصولات گوشتی و نوشیدنی را در انواع بسته بندی با رنگ های معروف قرمز و نارنجی تولید می کند. سادگی در طراحی و توجه به کاربردی بودن ابعاد و ساختار برش این محصولات، باعث شده تا استفاده و حمل و نقل محصولات این شرکت براحتی امکان پذیر باشد.

تیفانی یکی از مطرح ترین برندهای زیورآلات لوکس و طلا جواهر می باشد. محصولات بسته بندی این شرکت به خاطر رنگ یک دست، سادگی در طراحی و فرم منحنی نرم و زیبای آن بسیار مشهورند. شرکت تیفانی در اکثر محصولات خود سعی میکند سادگی را با لوگوی خود همراه سازد و کاربرد رنگ سازمانی آنها در طراحی همواره مورد توجه بوده است.

نایک یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کفش های ورزشی در دنیاست. این شرکت علاوه بر تولید کفش هایی ویژه، در طراحی بسته بندی های خود به دو نکته توجه می کند. ابتدا کاربرد استانداردهای بسته بندی مقوایی در ابعاد درست و دوم کاربرد ساختارهای برش که باعث می شود باز کردن محصول با چالشهایی خلاق برای خریدار تعریف شود.

اپل که همواره پیشتاز در محصولات الکترونیک بوده نیز از بسته بندی های ویژه ای استفاده می کند. آرام بسته شدن درب محصولات و حالت انحنایی نرم در گوشه های بسته بندی همیشه در ساختار این شرکت تعریف شده. رنگ خاکستری ویژه که با کلیشه آرم سیب مشهور اپل همراه است، سادگی به همراه لوکس بودن را برای خریداران تداعی می کند.

کوکاکولا هنوز هم در دنیای نوشیدنی های مختلف از بسته بندی ساده و خاص خود استفاده می کند. ایجاد جلوه برجستگی بروی محصولات شیشه ای، لوگویی در هم تنیده و رنگ تند قرمز که انرژی و نشاط را به یاد می آورد از ویژگی های این شرکت است. استفاده از فونت ضخیم و بسته بندی به صورت دسته ای از ویژگی های محصولات کوکاکولا است.

مطالب خواندنی دیگر

مطالب خواندنی دیگر

رنگ سال 2024 هلویی مخملی از پنتون
خلاقیت در بسته بندی